کلاژ (هنر تکه چسبانی)

 

کلاژ، هنر گسترده ای ایست که می توان به نوعی همه تصورات ذهنی را به خوبی در آن پیاده کرد. این هنر در قرن بیستم میلادی میان هنرمندان نوگرا محبوبیت بسیاری پیدا کرد. نخستین هنرمندی که کلاژ را به جامعه هنرمندان معرفی کرد و به نوعی آن را اختراع کرد، پابلو پیکاسو بوده است. پیکاسو، بیشتر برای آثار نقاشی خود در سبک کوبیسم شهرت جهانی دارد.

 

حقایقی در مورد کلاژ

هنر، راهی مستقیم برای خلاقیت و نوآوری است. هنرمند می تواند با آثار هنری زیبایی که خلق می کند، منظور و هدف خود را به خوبی بیان کند. البته در مورد برخی آثار، اگر دید هنری درست و کاملی نداشته باشیم، نمی توان منظور هنرمند را به خوبی درک کرد. هنر، در اصل آزادی بیان عقاید از طریق هر وسیله ارتباطی موجود است. هنرمند برای دستیابی به رضایت روحی و معنوی دست به خلق اثر می زند و به آن زبان گویای بدون کلام می بخشد. هر شکلی از هنر، زیبایی منحصر به فرد خود را دارد. بسیاری از هنرهای موجود در دنیا، در طول تاریخ تغییر ماهیت داده اند و به شکل امروزی خود رسیده اند.

در دنیای رنگارنگ هنر، یکی از شاخه های آن آزادی عمل بیشتری به هنرمند برای خلق آنچه می خواهد، می دهد. این شکل از هنر تا حدی با بقیه هنرهای تجسمی متفاوت است. این هنر کلاژ نام دارد. کلاژ – تکه چسبانی – هنر چسباندن مواد بی مصرف همچون کاغذ و روزنامه یا پارچه در کنار یکدیگر و خلق یک اثر است. با کاغذ، چسب و چوب و … می توان آثار متفاوتی در سبک کلاژ به وجود آورد. کلاژ از سال های بسیار دور میان هنرمندان رواج دارد و در واقع یک نوع تکنیک هنری است و به ذات یک هنر مجزا به شمار نمی رود.

بر اساس تاریخ موجود، ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در چین و در قرن ۱۰ میلادی در ژاپن این هنر مورد استفاده قرار می گرفته است. در حدود قرن ۱۹ میلادی بود که این سبک از هنر تجسمی شکل رسمی به خود گرفت. پیکاسو و براک پدیدآورندگان اصلی این هنر هستند.

 

 

انواع و تکنیک های مختلف کلاژ

کلاژ، فرم هنری توسعه یافته ایست که انواع مختلفی دارد و به هنرمند اجازه می دهد تا با آزادی فراوان هر کاری می خواهد انجام دهد و به اصطلاح هر چه در سر دارد را روی سطوحی همچون چوب، مقوا، پارچه و … پیاده کند. حتی می توان این هنر را روی کرباس و بوم نیز پیاده کرد. این هنر به هنرمند اجازه نوآوری و خلق آثار متفاوت را می دهد.

کلاژ با کاغذ

این نوع از کلاژ بسیار رواج دارد و با استفاده از چسباندن تکه های کاغذ انجام می شود و از قدیمی ترین هنرهای تجسمی است. نخستین مردمی که از چسباندن تکه های کاغذ به هم کلاژ تهیه کردند، مردم ژاپن بودند. ژاپنی ها با چسباندن کاغذهای مختلف در کنار نوشته ها و شعر  نخستین آثار کلاژ خود را ساختند. پیکاسو و براک نخستین افرادی بودند که از این هنر در نقاشی های خود استفاده کردند.

 

 

کلاژ با چوب

کلاژ چوبی، با استفاده از چوب های مختلف رنگی ساخته می شود. این هنر به تکه های برش خورده چوب های طبیعی و نصب و کنار هم چسباندن آنها روی صفحه های چوبی است. این نوع از هنر، نوع شگفت آوری از تکنیک کلاژ است که نحوه استفاده از یک ماده را که به تنهایی نمی شد آن را به آن خوبی نشان داد، به تصویر می کشد. چوب به تنهایی زیبایی ای که ممکن است با قرار دادن تکه های مختلف آن در کنار هم داشته باشد را ندارد.  کلاژهای چوبی گاهی با دیگر مواد به کار برده می شوند که نمای زیباتری به آنها می بخشد.

کلاژ با چسب

نوع دیگری از کلاژ،  استفاده از تکه های مختلف یک تصویر برای عمق بخشدن به آن و اثربخشی بسیار آن است. این نوع کلاژ برای اضافه کردن معنای عمیق تر به یک اثر استفاده می شود. به طوریکه که مثلا هنرمند، کپی های متعددی از یک نقاشی واحد تهیه می کند و آنها را در یک سطح مشخص به طور ماهرانه و با هدف و استخراج مفهوم جدید از آن اثر، در کنار یکدیگر می چسباند. این نوع کلاژ، سبک انتزاعی کلاژ به شمار می رود و از قرن ۱۲ میلادی از سیبری منشا گرفته است.

 

 

کلاژ با عکس

در این نوع کلاژ، عکس های مختلفی در کنار یکدیگر چسبانده می شوند و یک اثر هنری زیبا ساخته می شود. این نوع کلاژ، به خوبی مفهوم واقعی تکه چسبانی را به تصویر می کشد زیرا با کنار هم قرار دادن عکس های مختلف، مفهوم جدیدی را به بیننده منتقل می کند. با اینکه کلاژ یک هنر قدیمی است اما با کنار هم قرار دادن عکس های دیجیتال که برای عصر امروز ماست نیز شکل می گیرد. این نوع کلاژ که جدید است، در دسته بندی های مختلف دیجیتال دسته بندی می شود. کلاژی که با عکس تهیه می شود نیز با بریدن و چسباندن عکس ها در کنار یکدیگر، تهیه می شود.

 

نقاشی، تصویرسازی و طراحی گرافیک فیکانو

www.fikano.ir